Het onderscheid tussen een cliëntondersteuner en een andere sociale professional zit meer in de positie dan in de taken. Dit houdt onder andere in dat cliëntondersteuners geen indicaties hoeven af te geven (en hier geen bindend advies over hoeven te geven), geen zorgaanbieder zijn en bevoegd zijn namens hun cliënten bezwaar en beroep aan te tekenen tegen gemeenten of andere instanties. Cliëntondersteuners krijgen de ruimte om de vraag van de cliënt levensbreed te verhelderen en levensbreed ondersteuning te bieden.
Is dit geborgd? Dan heeft cliëntondersteuning een grote waarde. Mensen vinden sneller passende zorg en ondersteuning, escalaties worden meer voorkomen, mensen krijgen meer de regie over hun leven en het vertrouwen met zorgprofessionals kan worden hersteld. Voor cliëntondersteuning is er geen indicatie nodig, het is altijd gratis en voor alle leeftijdsgroepen.
Er is een grote verscheidenheid aan vormen en definities van cliëntondersteuning. Dit hangt mede af van de regionale of lokale context. Dat hoeft geen probleem te zijn. BCMB vindt een duidelijke visie op cliëntondersteuning wél noodzakelijk en de onafhankelijkheid en levensbrede invulling moeten geborgd zijn.
Hier vind je de meest recente visie van BCMB op cliëntondersteuning
Onafhankelijk
Een cliëntondersteuner staat naast de cliënt en stelt de belangen van de cliënt (en zijn naasten) centraal, zonder belast te zijn met andere specifieke belangen. Hij of zij kent de rechten van de cliënt, informeert de cliënt en naasten hierover en komt op voor de rechten van de cliënt. Onze visie is dat professionele autonomie een van de uitgangspunten moet zijn voor goede cliëntondersteuning.
Levensbreed
De cliëntondersteuner benadert de vraag van de cliënt met een brede blik. Dit betekent dat ook onderwerpen met betrekking tot opvoeding en ontwikkelen, werken en leren, financiën en regelgeving, wonen en vrije tijd aan bod komen. Vervolgens bepalen cliënt en ondersteuner samen op welke levensgebieden er behoefte is aan zorg en ondersteuning. Hierdoor krijgt de cliënt integrale en passende oplossingen. Wetenschappelijke ontwikkelingen, het beleid dat hierop is gebaseerd en het maatschappelijke draagvlak ondersteunen deze aanpak.
Vertrouwensband
De onafhankelijke positie van de cliënt draagt bij aan het opbouwen van een goede vertrouwensrelatie met cliënt en naasten. Een cliëntondersteuner bouwt zo een vertrouwensband op die waardevol is voor het ondersteuningsproces.
Signalering
Een cliëntondersteuner signaleert welke knelpunten mensen ervaren in het meedoen in de samenleving en het verkrijgen van zorg en ondersteuning. Een cliëntondersteuner agendeert deze knelpunten bij de betreffende instantie of organisatie. Daarnaast is cliëntondersteuning gratis voor de gebruiker en is er voor alle leeftijdsgroepen.
Er zijn specifieke groepen die vaker baat hebben bij een cliëntondersteuner. Dit zijn mensen met een lichamelijke, verstandelijke, psychische en/of sociale beperking en hun naasten. Leven met een beperking of een kind krijgen met een beperking brengt hen in een kwetsbare positie en stelt hen voor grote uitdagingen en indringende levensvragen. Juist dan is een onafhankelijk cliëntondersteuner die met je meedenkt, adviseert, bemiddelt en ondersteunt wenselijk en soms zelfs noodzakelijk. Cliëntondersteuners weten welke gevolgen een beperking heeft voor het dagelijks leven van mensen met een beperking en hun naasten.
Cliëntondersteuning is sinds 2015 gedecentraliseerd in twee wetten:
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het inkopen van cliëntondersteuning voor hun inwoners die met hun vragen onder de Wmo vallen. In de praktijk zien we dat gemeenten veel verschillende vormen en definities van cliëntondersteuning hanteren. Op deze beeldplaat staan alle mogelijke werkzaamheden van een cliëntondersteuner overzichtelijk in beeld. Gemeenten in Nederland zetten zelf stappen op het gebied van onafhankelijke cliëntondersteuning en inspireren hun regio's dat ook te doen. Voor meer informatie hierover: www.movisie.nl/cliëntondersteuning.
We ontwikkelden een checklist die lokaal kan ondersteunen bij het gesprek over de invulling van onafhankelijke cliëntondersteuning. De checklist dient als hulpmiddel. Door de afvinklijst in te vullen, ontstaat een helder beeld van de stand van zaken rondom cliëntondersteuning in een gemeente. Ook kan de checklist fungeren als vertrekpunt voor het verdere gesprek.
Zorgkantoren zijn verantwoordelijk voor het inkopen van cliëntondersteuning voor mensen met een Wlz-indicatie. In de Wlz staat cliëntondersteuning als volgt beschreven: onafhankelijke ondersteuning met informatie, advies, algemene ondersteuning en zorgbemiddeling die bijdraagt aan het tot gelding brengen van het recht op zorg in samenhang met dienstverlening op andere gebieden. In de Wlz is cliëntondersteuning eenduidiger geregeld via een vast aantal beschreven diensten. Zorgkantoren stellen een registratie als cliëntondersteuner verplicht als kwaliteitsnorm.
Klik op de icoontjes voor toegang tot de online leeromgeving, de ledenadministratie en Registerplein. Via de ledenadministratie kun je je ook inschrijven voor BCMB activiteiten.
Beroepsvereniging van CliëntondersteunersBCMB staat voor onafhankelijke, levensbrede en professionele cliëntondersteuning. BCMB heeft een beroepscode, een beroepsprofiel en een Register van Cliëntondersteuners.
